Rimski lokaliteti u Srbiji
Sirmium
Sirmium je najstariji i najveci rimski grad na tlu Srbije, osnovan u I veku. Nalazi se ispod današnje Sremske Mitrovice. Imao je veliki strateški znacaj, narocito tokom ratova koje je vodio Marko Aurelije. U 3. veku, trojica careva je rodeno ovde (Decije, Aurelije, Prob), što je sigurno dosta doprinelo da se grad razvije i da bude proglašen za jednu od 4 prestonice. U trecem veku dostiže za to vreme neverovatnih 100.000 stanovnika. U prvoj polovini IV veka u Sirmijumu je cak bila i carska rezidencija. U V veku osvajaju ga Huni. Vizantijski car Justinijan ga oslobada, ali samo na kratko. Iskopine koje se danas mogu videti, uglavnom poticu iz III i IV veka.Viminacijum
Viminacijum je bivši Rimski vojni logor nastao u I veku. Nalazi se poret termoelektrane Kostolac, kod Požarevca. Vekovima su ostaci ovog grada bili vidljivi. I Srbi i Turci odnosili su kamen sa lokaliteta i koristili za izgradnju svojih utvrđenja. U XIX veku još su se još uvek nazirali tragovii antičkog grada Viminacijuma i vojnog logora: široke ulice, trgovi, pozorišta, vodovod, bedemi i kule .Trenutno je ceo grad pod zemjom. Za posete je poslednjih godina otvoren jedan manji deo. Turistički potencijali Viminacijuma su ogromni i nije preterano reći da može postati jedna od glavnih turističkih atrakcija Srbije. Prostire se na oko 450 hektara.Justinijana Prima
Justiniana Prima ili Caricin Grad, nalazi se u jugoistocnoj Srbiji, 30km od Leskovca. Potiče iz iz VI veka i bio je jedan od najvecih i najznacajnijih vizantijskih gradova u unutrašnjosti Balkana. Podigao ga je jedan od najvećih vizantijskih careva, Justinijan I znak zahvalnosti kraju u kome se rodio. Grad je bio važan vojni, administrativni i crkveni centar. Istraživanja na ovom značajnom arheološkom lokalitetu su započeta početkom prošlog veka i još uvek traju.
Nais i Medijana
Nais, veliki trgovacki grad sa utvrdenjem na teritoriji današnjeg Niša, doživeo je najveci procvat u
IV veku. U Naisu je roden i vaspitavan jedan od najvecih rimskih careva, Konstantin Veliki.Luksuzno predgrade Naisa bilo je naselje Medijana. Medijana obuhvata i luksuzno carsko imanje podignuto pocetkom IV veka za vladavine Konstantina Velikog.
I Nais i Medijana su potpuno uništeni u vreme hunske najezde sredinom V veka. Pocetkom 8. veka, u vreme prodora Slovena i Avara, carski grad i letnjikovac za sva vremena su opusteli.
Felix Romulijana
Felix Romulijana je carska palata imperatora Gaja Valerija Galerija Maksimilijana, rođenog u Sirmijumu. Palatu je posvetio svojoj majci Romuli, za kokju je bio veoma vezan, pa je po njoj i dobila ime. Palatu okružuju snažni bedemi radi zaštite od varvara.Kada je otkrivena u drugoj polovini prošlog veka, smatralo s da predstavlja palatu. Najnovija istraživanja nemačkih arheologoa urađena najsavreminom tehnologijom pokazuju međutim da ispod zemlje, izvan palate, leži veliki broj građevina, možda čak i čitav grad. Palatu su krasili lepi mozaici koji se čuvaju u muzeju u Zaječaru.
